Boeren bij hoog water: verregaande bedrijfsaanpassingen
Toestemming: Boeren bij hoog water is in sommige gevallen vergunningsplichtig.
Wat is het?
Op sommige plekken daalt de bodem sterk en is het moeilijk om de bestaande bedrijfsvoering vol te houden. Het is dan een optie om voor een heel andere bedrijfsvoering te kiezen: boeren bij hoog water. Dit is een grote verandering die door alle betrokkenen moet worden gesteund.Â
In de basis betekent dit dat het waterpeil voor het hele bedrijf wordt verhoogd: slechts 20-30 cm drooglegging. Dat kan alleen door grote veranderingen in de bedrijfsvoering te maken, zoals het houden van minder dieren per hectare. Ook wordt onderzocht of het beter werkt om andere koeienrassen met een lager gewicht te houden. Het vereist ook de teelt van andere grassoorten en aangepaste beweiding. Verder moeten extra maatregelen worden genomen, zoals waterinfiltratiesystemen, zodat het perceel voor grondbewerking of beweiding tijdelijk droger kan worden gelegd. Deze aanpak zorgt voor een verlaging van de opbrengst en dus het inkomen. Dit moet worden gecompenseerd door bijvoorbeeld een negatieve grondprijs of een beloning voor het voorkomen van veenoxidatie en CO2-uitstoot).
Wanneer is boeren bij hoog water een optie?
Als een bedrijf (bijna) volledig in het laagstgelegen en natste deel van een veengebied ligt.
Waar moet ik op letten bij het boeren bij hoog water?
Het veranderen van de bedrijfsvoering vraagt om sterk ondernemerschap. Het heeft invloed op de grondprijs en de bedrijfsvoering op de lange termijn. Deze maatregel is uitermate toekomstgericht.
Ik wil graag boeren bij hoog water, wat moet ik doen?
- Toestemming: voor sommige maatregelen binnen het nieuwe bedrijf, zoals waterinfiltratiesystemen en diepe greppels, zijn vergunningen nodig. Meer informatie kunt u vinden op de pagina’s van deze specifieke maatregelen. Een verandering van het waterpeil moet worden vastgelegd in een peilbesluit van het waterschap.
- Financiering:Â om te boeren bij hoog water is compensatie nodig voor het opbrengstverlies. De grondkosten moeten naar nul worden gebracht, door een partij die dat voor zijn rekening neemt; bijvoorbeeld in de vorm van een vergoeding voor het voorkomen van CO2-uitstoot.
- Kennis en advies:Â het Veenweiden Innovatiecentrum (VIC) werkt aan het kennisprogramma Boeren bij Hoog Water. Binnen dit programma wordt een bedrijfsmodel ontwikkeld, voor een grondwaterstand van 20 cm beneden maaiveld.
Impact op andere thema's
- Klimaatmitigatie → Boeren bij hoog water draagt sterk bij aan klimaatmitigatie.
- Biodiversiteit → Dit is gunstig voor weidevogels.
- Landschap en cultuurhistorie → Het huidige landgebruik blijft bestaan.
- Klimaatadaptatie → Grotere gevoeligheid voor wateroverlast, omdat het waterpeil al hoog staat. Maar door de drainage kan overtollig water juist worden weggepompt.
- Agrarische functie → De agrarische functie van de grond wordt beperkt.
- Bodemkwaliteit → De bodem wordt heel kwetsbaar voor verdichting en het stikstof leverend vermogen wordt kleiner.
- Waterkwaliteit → Serieuze risico’s voor de waterkwaliteit, omdat vrijgekomen stikstof en fosfaat makkelijk het water in kunnen vloeien.
